Op zoek naar een doorstroomtoets oefenboek?

Hieronder vind je een helder en compleet overzicht van de doorstroomtoets: wat het is en waarom hij er kwam, welke aanbieders er zijn, hoe een hoger toetsadvies kan leiden tot een hoger schooladvies, én wat zin en onzin is rond een oefenboek voor de doorstroomtoets.

Wat is de doorstroomtoets?

Sinds schooljaar 2023-2024 maakt elke leerling in groep 8 een doorstroomtoets. De toets meet vooral taal en rekenen en levert naast  scores ook een toetsadvies op (bijv. vmbo-tl/havo). Dat toetsadvies helpt scholen om het (definitieve) schooladvies te bepalen en de overstap naar het voortgezet onderwijs soepel te laten verlopen. De doorstroomtoets heeft dus geen zak-/slaagregeling; hij is een wegwijzer, geen  examen.

Wanneer vindt het plaats?

• Voorlopig schooladvies: doorgaans tussen 10 en 31 januari in groep 8.
• Afname doorstroomtoets: eind januari tot  en met (midden) februari (het exacte moment hangt van de aanbieder af).
• Uitslag/definitief schooladvies: scholen ontvangen de uitslag uiterlijk half maart en geven het definitieve schooladvies uiterlijk 24 maart; daarna volgt de centrale aanmeld week (25 t/m 31 maart).

Welke doorstroomtoetsen mogen scholen gebruiken?

De minister  laat jaarlijks meerdere toetsen toe. Op dit moment kunnen de directies en leerkrachten van  basisscholen kiezen uit deze zes aanbieders (in alfabetische volgorde):

1. AMN – AMN-doorstroomtoets
2. A-VISION – Route 8-doorstroomtoets
3. Bureau ICE – IEP-doorstroomtoets
4. Cito B.V. – Leerling in Beeld-doorstroomtoets
5. Diataal – DIA-toets
6. Rijksoverheid – DOE-toets (overheidsdoorstroomtoets)

Het College voor Toetsen en Examens (CvTE) beoordeelt jaarlijks of de toetsen aan de kwaliteitseisen voldoen; eind september wordt definitief bekend welke toetsen voor het komende schooljaar gebruikt mogen worden. Bekostigdde  scholen betalen niet voor de doorstroomtoets.

Hoger toetsadvies? Hoger schooladvies! (Maar  hoe werkt dat?)

Veel vragen gaan over het hogere schooladvies dat je zou kunnen krijgen voor je kind als de doorstroomtoets  hoger wordt gescoord dan het toetsadvies.

De wetgeving is hier heel duidelijk over:

• Als de uitslag van de doorstroomtoets hoger uitvalt dan het voorlopige schooladvies, dan moet de basisschool het advies verhogen.
• Alleen als dit aantoonbaar niet in het belang van de leerling is, mag de school besluiten om niet te verhogen. Dat besluit moet de school motiveren richting ouders en leerling.

Praktisch betekent dit: krijgt een leerling bijvoorbeeld een voorlopig vmbo-tl-advies en wijst het toetsadvies op vmbo-tl/havo, dan hoort de school het definitieve advies te bijstellen naar boven (bijv. vmbo-tl/havo), tenzij er zwaarwegende argumenten zijn om dat niet te doen. Ook bij praktijkonderwijs gelden aparte regels; in een aantal situaties moet het advies eveneens omhoog.

Over oefenen voor de doorstroomtoets

Er hangt veel af van de doorstroomtoets. Dat weten ouders en kinderen ook. Daarom wordt er ook geoefend voor de doorstroomtoets. Hoe zinvol is dat?

Heeft oefenen zin?

Gericht oefenen kan helpen om toetsvorm en vraagtypen te kennen, stress te verminderen en eventuele hiaten in taal of rekenen op te sporen zodat je daar nog aan kunt werken. Dat is precies hoe veel uitgevers hun oefenboeken positioneren. Let wel: oefenen verandert niet plots het basisniveau van een kind, maar kan wél zorgen dat het kind laat zien wat het kan.

Voorbeelden van oefenmaterialen

• Commerciële oefenboeken (o.a. Toetsmeester.nl, DoorstroomtoetsGroep8.nl) met opgaven voor taal(verzorging), begrijpend lezen en rekenen; vaak met uitleg en antwoordmodel.
• Algemene informatie/voorbereiding via aanbieders zelf (zoals Leerling in Beeld/IEP) met kalenders, formats of voorbeelditems.

Een van de beste oefenboeken is het doorstroomtoets oefenboek van Ruud van den Berg. Maar dit boek is vrij prijzig. Grote kans dat je dat niet ziet zitten en doorzoekt. Kies dan  vooral materiaal dat inhoudelijk aansluit bij de domeinen van de toets (taal & rekenen) en dat didactisch verantwoord oefent.

Slim oefenen in 5 stappen

1. Begin breed: herhaal kernvaardigheden (lezen, woordenschat, rekenen/automatiseren).
2. Maak een 0-meting: een korte proeftoets om hiaten te spotten.
3. Werk gericht bij: 2–3 speerpunten per week, kort en regelmatig.
4. Oefen toetsvaardig: leer omgaan met meerkeuze/open vragen, tijdsdruk en digitale/papieren afname.
5. Bewaar balans: voldoende slaap, pauzes en beweging doen vaak net zo veel als nóg een oefenserie.

Veelgestelde vragen

Is de doorstroomtoets verplicht?

Ja, alle leerlingen in groep 8 (ook in sbo/so) maken de toets.

Kiest een bestuur één toets voor alle scholen?

Nee, per school wordt één aanbieder gekozen; binnen die school maken alle locaties dezelfde toets (met uitzondering voor specifieke ondersteuningsbehoeften).

Wanneer krijg je het definitieve schooladvies?

Uiterlijk rond eind maart (precies moment hangt per schooljaar). Daarna volgt de centrale aanmeldweek.

Samengevat

De doorstroomtoets is een landelijke, verplichte toets in groep 8 met een toetsadvies voor de brug naar het vo. Scholen kiezen uit zes toegelaten aanbieders (AMN, Route 8, IEP, Cito, DIA, DOE). Een hoger toetsadvies betekent dat scholen het  schooladvies verhogen, tenzij dat aantoonbaar niet in het belang van de leerling is (met motivatie).

Oefenen voor de doorstroomtoets kan zinvol zijn om vorm en vaardigheden te verfijnen, maar gebruik dan wel degelijk oefenmateriaal (al zit daar vaak een prijskaartje aan).