Spelling leren (hoe werkt dat?)

Spelling leren (hoe werkt dat?)

February 20, 2020 Off By tessakoop

Op de basisschool krijgen kinderen vanaf groep 3 lessen in spelling. In groep 3 staat vooral het leren lezen en schrijven nog centraal, maar eenmaal in groep 4 wordt er ook gelet op de spelwijze van woorden en zinnen.

Hoe leren kinderen spellen? Als je dat als ouder of leerkracht helder hebt, kun je kinderen veel beter begeleiden in hun proces.

Er is niet hoofdzakelijk één manier waarop kinderen spelling leren, maar meerdere manieren (noem ze gerust strategieën) die aangewend kunnen worden om spellingonderwijs te laten slagen.

 

Woorden leren

Het begint allemaal met het aanleren van nieuwe woorden. Een logische stap is dat je dan ook weet hoe je die woorden schrijft. Vaak worden nieuwe woorden aangeleerd middels een plaatje (een activiteit die je zeker in groep 3 nog veel in de praktijk ziet). Daarna worden de woorden gekoppeld aan andere worden. Er worden verbanden gelegd.

De schrijfwijze verandert daardoor niet, maar er komen wel weer nieuwe woorden uit die ook goed geschreven moeten worden.

Als de juiste spelling van woorden centraal staat, wordt vaak een afbeelding gebruikt met daaronder de juiste spelwijze.

 

Woorden overschrijven

Kinderen leren woorden goed schrijven door ze over te schrijven. Een goed voorbeeld is daarbij natuurlijk wel cruciaal. Het overschrijven van woorden wordt vaak ingezet als strafwerk en dat is jammer, want zo gaat er een negatieve lading omheen hangen. Overschrijven is juist zo zinvol.

Dit overschrijven maakt dat het beeld zich in het hoofd goed opsluit (verankert) en aangeroepen kan worden met de juiste spelwijze. We hebben het in deze fase dan nog vooral over niet-werkwoorden, ook wel categoriewoorden genoemd.

 

Dictees

In de bovenbouw worden door de leerkracht vaak dictees afgenomen. Een dictee is een opsomming van woorden en zinnen die dan goed overgenomen moeten worden op een blaadje of in een schrift.

Dictees zijn waardevol, als ze goed worden benut. Een dictee dat foutloos wordt gemaakt biedt weinig uitdaging, maar juist fouten in dictees kunnen leiden tot het woord vaker goed overschrijven (foutloos) en het dan een volgende keer wel goed kunnen doen in een dictee.

Een dictee kun je natuurlijk ook als ouder afnemen. Als je beschikt over de woordenlijsten van je kind, kun je zelf een dictee opstellen.

 

Invuloefeningen

Wat ook goed werkt zijn invuloefeningen. Kinderen hebben een aantal woorden moeten leren schrijven (en kennen er dan ook vaak de betekenis van, al is woordenschat geen spelling) en moeten een invuloefening doen. Er is een verhaaltje en er moeten woorden ingevuld worden op de lege plekken. Dit plaatst woorden weer in een juiste context en kan om die reden verhelderend werken.

 

Regels toepassen

Pas in de laatste fase, groep 7 en 8, gaan kinderen regels toepassen om spelling aan te leren. Er zijn tal van regels om achter woordsoorten te komen (hoe bepaal je persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp en bijvoeglijk naamwoord?), maar er zijn ook denkmodellen als ’t kofschip-x. Kinderen leren deze schema’s uit hun hoofd, zodat ze niet langer alle werkwoorden uit het hoofd hoeven te leren.

 

Conclusie

Spelling is een behoorlijke onderneming op de basisschool. Er zijn verschillende manieren waarop kinderen spelling leren en dus ook verschillende ingangen voor leerkrachten en ouders. Met dit artikel heb je meer inzicht gekregen in hoe spelling op de basisschool werkt.